Dat heb jij goed gedaan!
Vandaag (1 maart) is het nationale complimentendag, dat is positief natuurlijk, het is fijn om een compliment te krijgen…
Toch heb ik wat gemengde gevoelens bij complimenten…
Ik herinner me nog goed dat ik thuis gecomplimenteerd werd als ik iets gedaan had dat mijn ouders van me hadden gevraagd. Fijn natuurlijk dat ze het waardeerden en dat lieten blijken, toch knaagde er iets, alsof ze me ‘afkochten’ met een compliment. Een compliment wordt dan gebruikt om je over te halen iets te doen wat je eigenlijk niet wil, ook in het werkende leven zal je dat wel herkennen. Word je gecomplimenteerd door je baas en daarna wil hij dat je die ene klus oppakt, ‘want dat kan je zo goed’…
Misschien is dat wel een punt als het gaat over complimenten: het gaat vaak over de gever in plaats van over de ontvanger. Er zit vaak een oordeel in en gaat voorbij aan de eigen motivatie om iets (beter) te doen. Je krijgt een compliment omdat je iets kan/doet wat de ander niet (zo goed) kan, terwijl het voor jou misschien geen bijzondere prestatie is. Ik had vroeger een leraar Nederlands, die vond alles goed wat ik schreef ‘als mijn naam er maar boven stond’. Dat vond ik demotiverend, want het maakte niet eens uit of ik mijn best had gedaan, het resultaat was altijd hetzelfde (het cijfer trouwens ook). Later kreeg ik een leraar die kritischer was, dat vond ik fijner: als ik van hem een 9 kreeg, dan had ik deze ook echt verdiend.
Iets wat ik later leerde over complimenten is dat je er afhankelijk van kan worden. Dat je blij bent of tevreden over jezelf als een ander dat is. Dat maakt je heel kwetsbaar. De grillen van een ander maken dan dat jij je goed voelt of niet. In dat geval ben je je eigen kompas kwijt en gaan varen op de waardering van anderen. De mening van anderen over wat jij goed kan, wordt dan belangrijker dan wat je zelf vindt. Het kan dan zomaar gebeuren dat je vergeet wat je er zelf van vindt en nog belangrijk wat jij zelf leuk vindt. Dit kost je een heel stuk levensenergie.
Complimenten werken door op ons zelfbeeld: fijn als het goede eigenschappen zijn, waar je zelf ook echt blij van wordt (talenten). Maar minder handig als het eigenschappen zijn die anderen in jou zijn gaan waarderen, maar eigenlijk niet echt bij je passen. Het is daarom van belang als je een compliment geeft dat je je realiseert wat je bevestigt met je compliment. Sommige complimenten zetten iemand vast in de gedachten over zichzelf. Bijvoorbeeld “jij bent altijd zo goed in besluiten nemen”: en dan gebeurt er iets waarover diegene niet zo makkelijk kan beslissen… Is het dan niet meer waar? Kan diegene dan niet meer goed beslissen? Complimenten die zich richten op de persoon kunnen voor faalangst of onzekerheid zorgen. Door steeds bevestigd te worden in een bepaald beeld/projectie, kan de indruk ontstaan daar vervolgens steeds aan te moeten voldoen (voor zowel kleine als grote mensen). Ook beperkt het de ruimte om zelf te mogen/kunnen ontdekken wie je bent.
Complimenten kan je gebruiken om bepaald gedrag te stimuleren. Met name bij kinderen zijn we gewend dit te doen. Het is het effectiefst om je kind te complimenteren op het ‘gedrag’ en ‘in het hier-en-nu’. Dat schept geen verwachtingen, maar wel duidelijkheid van de gever aan de ontvanger wat het gewenste gedrag/ontwikkeling is. Hoe informatieve en specifieker, hoe beter. Je kan complimenten op die manier gebruiken om een vaardigheid te stimuleren: bijvoorbeeld doorzettingsvermogen of nieuwsgierigheid, doe dit dan alleen als je oprecht kunt zijn, anders voelt een kind dat direct. Richt je aandacht op het proces en minder op het resultaat, zodat een kind leert dat het van waarde is om te proberen, te oefenen en dat elke stap vooruit van belang is, ongeacht het eindresultaat.
In de basis gaat complimenteren volgens mij om gezien worden voor wie jij bent, herkend, gewaardeerd, als je dat met je compliment kunt overbrengen, is dat een vorm van liefde en een enorme stimulans. Het vraagt echter aandacht, oprechtheid en helderheid van de gever, om dat zo te doen dat een compliment niet eigenlijk een heel averechts effect krijgt. En van de ontvanger vraagt het reflectie: wat hang jij op aan het compliment van de ander? Herken je wat de ander zegt? Maakt het een emotie bij je los? Maakt het je dag, bouw je er je eigenwaarde op, is het een ‘leuke bevestiging’ of een mooie ontdekking van hoe een ander jouw ervaart? Zomaar wat mooie vragen om over na te denken (of te voelen) als je een compliment mag ontvangen.
Complimentendag: een cadeautje als het oprecht en informatief gedaan wordt en een uitnodiging om jezelf ook eens een compliment te geven!
Word jij gemakkelijk beïnvloed door de mening (complimenten) van anderen en ben je je eigen kompas kwijtgeraakt? Neem contact met me op voor een gratis en vrijblijvende inzichtsessie. Ik help je graag om weer jouw Eigen Wijsheid te ervaren!