Hoe kom je uit het emotie doolhof?

Soms gebeurt er iets onverwachts of aangrijpends, waardoor je (even) van je padje afraakt. Het leven vraagt je om je koers of perspectief te veranderen. Dit lukt niet altijd meteen, je ervaart eerst een doolhof van emoties.

Dit kan intensief zijn en het is goed om te beseffen dat je meer hersteltijd/rust nodig hebt. Maar ook dat gezond eten en voldoende beweging helpen om sneller uit de achtbaan van emoties te komen. ‘Rust’ voor herstel, bewustwording en verwerking en ‘bewegen’ om niet te verlammen, het proces op gang te houden en te blijven ervaren.

Als jij gewend bent om door te zetten, om regie te hebben en niet te lang bij (onprettige) gevoelens stil te staan, dan kan het lastig zijn met gevoelens van machteloosheid om te gaan, alsof de situatie of het leven je ontglipt. Ervaar je dan ook nog eens onbegrip uit je omgeving, dan is de neiging groot om jezelf onvoldoende ruimte te geven en je onzeker te voelen wanneer je het ‘goed’ doet: maak je het niet te zwaar? Of stap je er juist te gemakkelijk overheen?

Een gevoel van verlies of gemis kan een tijdje aanwezig blijven. 

Een gevoel van verlies of gemis kan een tijdje op de voor- of achtergrond aanwezig blijven. Bijvoorbeeld bij een overlijden van een dierbaar iemand, ontslag, scheiding, maar dit ook bij pensioen, een ziekte of kinderen die naar (een andere) school gaan. Wat al deze situaties gemeen hebben is dat jouw situatie onomkeerbaar is veranderd of dat je verwachtingen had die je nu moet bijstellen.

Het lastige aan verlies, of rouw, is dat iedereen het op zijn eigen manier doet. Er is geen goed of fout. Of een stappenplan wat je helpt om het goed te verwerken. Wat het beste helpt is je afstemmen op jezelf. Bij jezelf inchecken en bewust zijn van wat er in je omgaat, wat je ervaart en wat je nodig hebt. Goed voor jezelf (laten) zorgen. De wirwar van emoties proberen te ontrafelen, zonder er meteen een verhaal van te maken, maar met erkenning voor al wat je voelt.

De wirwar van emoties probeert te ontrafelen, zonder er meteen een verhaal van te maken, maar met erkenning voor al wat je voelt.

In mijn praktijk zie ik dat het mensen helpt als ze meer inzicht krijgen op alle emoties die er kunnen spelen, daarom wil ik je iets vertellen over de theorie van verlies/rouwverwerking. In de literatuur worden vaak een aantal fasen benoemd, het is echter niet zo dat deze fasen allemaal of in dezelfde volgorde (moeten) worden doorlopen. Wel zijn een aantal emoties/fasen bijna altijd aanwezig.

1. Ontkenning/ongeloof

Ontkenning is het eerste afweermechanisme. Met deze reactie bescherm je jezelf door de waarheid geheel af te wijzen, hierdoor krijg je de gelegenheid om de waarheid gedoseerd tot je te laten komen. Aan het einde van deze fase ga je op zoek naar feiten of een schuldige.

2. Boosheid / Schuldgevoelens

Dit zijn twee kanten van dezelfde medaille: boosheid richt zich naar buiten: verzet, gevoel van oneerlijkheid, terwijl schuldgevoelens naar binnen gericht zijn. Veel voorkomende gedachten zijn: ‘had ik maar….’ of ‘kon ik het voorkomen?’ Soms ontstaan er ook schuldgevoelens als je je weer wat beter gaat voelen: “mag je wel weer genieten en tevreden zijn met de nieuwe situatie…?”

De kracht/energie van boosheid kan gebruikt worden om te onderhandelen of te ‘vechten’. Een vorm van vechten is ook om jezelf doelen te stellen of beloften te doen: bijvoorbeeld een marathon lopen of een tegenaanval organiseren door naar de rechter te stappen.

3. Verdriet / Somberheid / eenzaamheid

In deze fase begint het verdriet echt door te dringen. Een droevig gevoel kan als een wolk om je heen blijven hangen, soms zelfs zo dat je wat wazig begint te zien. Je kan een gevoel van gemis en machteloosheid ervaren of je alleen voelen. In deze fase trekken we ons vaak wat terug of sluiten we ons een beetje af voor anderen. Het is heel helend als je dit soort gevoelens wel deelt, zodat er ruimte komt voor acceptatie of berusting.

4. Acceptatie en/of opluchting/ tevredenheid

Je krijgt weer meer zin in het leven. Je kan de mooie dingen weer zien van de ervaring. Dit kan na verloop van tijd, maar ook direct al voelbaar zijn, bijvoorbeeld doordat verlies ook duidelijkheid geeft en daarmee kan zorgen voor opluchting. Acceptatie of aanvaarding betekent ook dat je je leven gaat aanpassen op het verlies en dus de nieuwe situatie vorm gaat geven (bijvoorbeeld door weer op zoek te gaan naar een nieuwe baan of door een rolstoel aan te schaffen).

Al deze emoties kom je tegen in het emotie doolhof. Ik noem het een doolhof doordat we soms blijven hangen in emoties die vertrouwd voor ons zijn. Of juist niet door kunnen gaan / los kunnen laten, omdat we sommigen emoties uit de weg gaan (onderdrukken/ontkennen). Zodra je weg gaat bij je gevoel, val je in oude patronen, vaak aangeleerd in je jeugd om te overleven. Herken jij deze van jezelf? Ik heb bijvoorbeeld de neiging om dan heel hard te gaan werken, nog meer mijn best te gaan doen, maar ook te twijfelen aan mezelf en (te) veel van mezelf eisen, mezelf voorbij te rennen, me af te sluiten en alles alleen op te gaan lossen.

Verliessituaties of veranderingen zijn fases in je leven waarin je oude patronen en oud zeer kunt tegenkomen.

Verliessituaties of veranderingen zijn fases in je leven waarin je vaak oude patronen en oud zeer tegen komt. Je hebt bijvoorbeeld vroeger vaak het gevoel gehad dat je niet gezien werd en nu word je in jouw verlies weer geconfronteerd met die pijn: mensen lijken niet te begrijpen dat je zo geraakt bent en jij voelt je weer als dat kleine onbegrepen meisje.

Pijnlijk… maar als je gaat inzien dat het nu op de voorgrond komt zodat het geheeld kan worden, wordt het een beetje makkelijker. Door te ervaren dat je vroeger gekwetst bent en te beseffen welk effect dat heeft gehad op jou als persoon, ontstaat ruimte om er nu anders mee om te gaan. Het besef dat jouw pijn uit het verleden afkomstig is en niet in het hier-en-nu maakt dat je andere keuzes kunt gaan maken en je oude pijn kunt helen (i.p.v. bevestigen).

Zit jij ook wel eens in het emotie doolhof en vind je het moeilijk om er zelf uit te komen? Ik help je hier graag uit. 

Neem contact met me op voor een kennismaking en je krijgt van mij een tip die je direct kan toepassen in jouw situatie.