10 tips om te kiezen voor jezelf
Kiezen voor jezelf betekent soms ‘nee’ zeggen tegen iets wat ander graag van je wilt of verwacht en daar kan je je gemakkelijk schuldig over voelen. Van kinds af aan leer je vaak om dat wat anderen vinden belangrijker te maken dan wat je zelf vindt of wilt: “wees eens aardig”, “houd je aan je afspraken”, “doe gewoon wat ik zeg”. Allemaal normen die belangrijk zijn in onze maatschappij. Maar die er ook voor zorgen dat het niet ‘gewoon is’ om te kiezen voor jezelf, voor wat voor jou op dat moment het meest belangrijk is.
Hoe kom je van dat schuldgevoel af?
Rekening houden met een ander is in mijn ogen echter geen eenrichtingsverkeer, het is wederkerig… Als je rekening houdt met een ander, mag je ook rekening houden met jezelf. Of misschien wel: moet je ook rekening houden met jezelf, want anders ga je het later de ander verwijten, terwijl je zelf degene was bent die steeds aan het pleasen is. Geef jezelf toestemming om van een ander te verwachten ook rekening te houden met jou, het is een wederzijdse afhankelijkheid.
Als kind moest je te voegen naar een ander en dat maakt dat je je (nu nog) schuldig kan voelen als je niet doet wat een ander van je vraagt of van je wilt. Hoe kom je van dit schuldgevoel af? Ontdek in dit blog 10 tips om zonder schuldgevoel te kiezen voor jezelf.
Tip 1: Neem verantwoordelijkheid voor je eigen geluk
Je bent nu geen kind meer 🙂 Je hoeft een ander niet te pleasen, je bent niet (meer) afhankelijk van de mening of de zorg van een ander. Je kunt/moet nu voor jezelf zorgen. Neem je verantwoordelijkheid voor je eigen geluk. Schuldgevoel ontstaat als je niet achter jezelf gaat staan. Er is er maar één verantwoordelijk voor jouw leven en dat ben jij en jij verdient de support van jezelf. Het is fijn als een ander jouw keuzes begrijpt of ondersteunt, maar eigenlijk heb je die bevestiging niet nodig, als je voor jezelf verantwoordelijkheid neemt. Je hoeft jezelf ook niet uit te leggen, argumenten zorgen soms alleen maar voor openingen om jou over te halen, je bent alleen aan jezelf verantwoording schuldig. En ook een onderbuikgevoel ‘dit voelt niet goed’ is voldoende als argument, in elk geval voor jezelf.
Tip 2: Zoek naar een balans in geven en ontvangen
Ben jij steeds degene die dingen oplost, verantwoordelijkheid neemt voor taken op het werk, bij de voetbal of binnen het gezin? Onderzoek dan of de balans goed is. Doen anderen ook wat voor jou, als jij iets nodig hebt? De balans is nooit helemaal in evenwicht en dat hoeft ook niet als jij uit liefde geeft, hoef je er niet persé iets voor terug te hebben. Maar als jij steeds degene bent die geeft en eigenlijk nooit wat terug krijgt, dan ontstaat er een ‘psychologische schuld’ en dat voelt dan niet goed. Hoe zou het zijn als je de volgende keer een verzoek weigert? Gewoon door te zeggen ‘nee, deze keer niet, nu maar even een ander’, gewoon om een ander de kans te geven de balans te herstellen.
Tip 3: Geef duidelijke IK-boodschappen
Oefen met zinnetjes als ‘Ik wil je graag helpen, maar dit komt me niet goed uit”, als het gaat om ‘nee’ zeggen. Of, als het gaat om terug komen op een afspraak: “Ik heb me vergist, sorry”. Standaard zinnen helpen je om niet zonder woorden te zitten of in je eigen innerlijke dialoog vast te komen zitten. Kiezen voor jezelf betekent niet alleen ‘nee’ zeggen, maar ook organiseren waar jij behoefte aan hebt en communiceer wat je nodig hebt of verlangt. Jezelf uiten en je behoeften duidelijk kenbaar maken. Door uit te spreken wat jij (niet) wilt, vanuit jezelf, kan de ander makkelijker rekening met je houden. Bijvoorbeeld “ik heb behoefte aan een avond samen/zonder afspraken/met een vriendin weg/…” Door vanuit een IK-boodschap te zeggen wat je wil of wat je (niet) gaat doen, is het vaak makkelijker voor een ander te accepteren.
Tip 4: Zoek naar oplossingen die voor beiden goed voelen
Uiteraard kun je meedenken met een ander, zoeken naar een oplossing. Bijvoorbeeld door een afspraak te verplaatsen, in plaats van af te zeggen. Maar wel vanuit de verantwoordelijkheid die je hebt voor jezelf. Die wederzijdse afhankelijkheid. Door op de eerste plaats goed voor jezelf te zorgen en daarna voor een ander. Probeer je niet verantwoordelijk te maken voor de emotie van een ander. Net zoals jij verantwoordelijk bent voor jouw geluk, is een ander dat ook voor zichzelf. Jij hebt geen schuld aan gevoelens van afwijzing (als je tenminste netjes hebt gecommuniceerd met een IK-boodschap).
Tip 5: Vertrouw er op dat een ander teleurstelling aan kan
Vind je het moeilijk om met de reactie van de ander om te gaan? Bijvoorbeeld als je een afspraak afzegt of niet in gaat op zijn/haar verzoek. Als je het gevoel hebt dat je een ander in de steek laat en die ander dat ook zo aan jou laat voelen? Dat kan lastig zijn, zeker als het voor jezelf (en de ander) nog onwennig is. Tuurlijk kan de ander door jou geraakt zijn en je kan het makkelijker voor de ander maken door naar hem/haar te luisteren en begrip te tonen (wat niet hetzelfde is als je keuze aanpassen). Maar als iemand lang in de emotie blijft hangen, is er meer geraakt dan wat er gebeurde in het hier-en-nu en valt dat buiten jouw verantwoordelijkheid. Het is echt een misvatting dat kiezen voor jezelf, automatisch afwijzing betekent voor een ander.
Tip 6: Accepteer dat je mens bent
Soms doen we alsof me-time en ‘kiezen-voor-jezelf’ een luxe is, alsof het ‘gewoon’ is dat je daar als moeder geen tijd voor hebt. Maar voor jezelf kiezen is geen luxe. Uiteraard kan je eindeloos doorgaan en misschien ben je daar heel goed in geworden. En toch moet èn mag je opladen. Geef aan jezelf toe dat je dat soms nodig hebt. Het is een voorwaarde om gezond te blijven, net als eten en slapen. Me-time is geen luxe… Stel je maar eens voor dat je nooit meer voor jezelf kiest…. Wat voor een draak van een persoon zou je dan worden? Krijg je al medelijden met je man en je kinderen… Je doet iedereen eigenlijk een groot plezier door af en toe voor jezelf te kiezen. Zorgen voor jezelf is ook zorgen voor een ander. Jij kunt niets geven, als je niets meer hebt om te geven.
Tip 7: Doe alsof je je eigen beste vriendin bent
De lat wat minder hoog leggen, compassie hebben voor jezelf… Je hebt het vast allemaal wel eerder gehoord, maar het is vaak makkelijker voor een ander. Een mooie truc is dan ook om je voor te stellen wat je tegen een vriendin zou zeggen, die in jouw situatie zit. En volg dit advies op. Pas wel op… soms zijn je principes zo sterk dat je ze ook op wil leggen aan anderen en dat je echt van mening bent dat je ‘in deze situatie’ niet mag kiezen voor jezelf. Sla deze tip dan over en ga verder met de volgende. 🙂
Tip 8: Oefen met de gunfactor
Als je (onbewuste) overtuigingen erg sterk zijn, dan helpt het niet om ineens tegen jezelf te zeggen dat je ‘heus wel voor jezelf mag kiezen’, of ‘dat het ok is als een ander boos is’…. want zo voelt het voor jou niet. Je wil ‘diep van binnen’ helemaal niet zo zijn, je hebt er een oordeel over. Je vindt het bijvoorbeeld asociaal of je vindt jezelf onbetrouwbaar als je een afspraak afzegt… Jouw weg om voor jezelf te kiezen begint dan met de gunfactor. En dan bedoel ik niet dat een ander jou gunt om voor jezelf te kiezen, maar dat je dit jezelf gunt. Je kunt dit oefenen door bijvoorbeeld elke dag tegen jezelf zeggen: ‘ik gun mezelf dat ik me mag bedenken en ergens op terug kom’, of ‘ik gun mezelf een beetje vrije tijd’. De gunfactor is de eerste stap naar verandering, jezelf ‘overtuigen’ dat jij het waard bent om voor jezelf te kiezen en dat het leven ook voor jou plezierig, leuk en makkelijk(er) mag zijn.
Tip 9: Begin klein
Ik begrijp het volledig als jij het gevoel hebt dat er echt geen tijd voor jou is, zeker met kleine kinderen. Je hoeft echter niet meteen een dag naar de sauna of een weekend weg te boeken (maar het mag wel). Begin gewoon klein. Vijf minuten een kopje thee drinken of een kwartiertje een tijdschrift lezen, zijn al een goed begin. Tijd maken voor jezelf en kiezen voor iets wat jij graag doet, geven je energie en zorgen dat je beter bestand bent tegen ruziënde of treuzelende kinderen. Door klein te beginnen ervaar jij (en je omgeving) weer wat dit voor je doet en wordt het steeds makkelijker om dit, als je daar behoefte aan hebt, groter te maken.
Tip 10: Doe de 7-daagse training ontdek jouw Eigen Wijsheid
Vind je het echt lastig om je eigen keuzes te maken? Zo gewend om jezelf weg te cijferen en kies je vaak voor de weg van de minste weerstand, uit angst om in emotioneel gedoe terecht te komen? Of maak je zo weinig tijd voor jezelf, dat je niet eens goed weet wat je zelf wil? Doe dan de 7-daagse training ‘Ontdek jouw Eigen Wijsheid’. Je krijgt elke dag een tip, oefening of vraag in je mailbox die je helpen om -zonder schuldgevoelens- meer tijd en ruimte voor jezelf te maken.