Hoe blijf je overeind als er veel van je gevraagd wordt?

Hoe gaat het met jou? Kan je nog ontspannen of zit je in de overleef-modus?

Herken je dat je veel relativeert, omdat anderen het moeilijker hebben dan jij of dat je vindt dat je niet mag klagen, omdat iedereen het nu zwaar heeft?  De overleef-modus herken je doordat je steeds vaker je eigen emoties en behoeften wegwuift of ontkent. Als dit te lang duurt ben je steeds slechter in staat om logisch na te denken en om oplossingen te bedenken. Je emoties nemen makkelijker de overhand (korte lontjes) en je veerkracht neemt af. 

Momenteel wordt er veel van iedereen gevraagd. En niet even, maar al een lange tijd. Herken jij dat je in de overleef-modus zit en wil je hieruit? Lees dan dit artikel met een stappenplan om je eigen regie weer terug te vinden. 

Stap 1: Gun jezelf tijd om te wennen en te herstellen

Door de onzekerheid en de steeds weer veranderende regelgeving vallen veel routines weg (voor jou en je gezinsleden), dit betekent dat je hersenen harder aan het werk moeten en eerder verhit zijn. Daardoor raken we eerder emotioneel: in de war, boos, bang of angstig. Je hebt tijd nodig om te verwerken wat er allemaal gebeurt en te herstellen. Gun jezelf (en je kinderen) deze tijd, lummel wat meer, doe iets creatiefs, maak muziek of ga lekker naar buiten.

Misschien heb je ook tijd nodig om te accepteren dat de situatie is zoals deze is, dat is een belangrijke stap om persoonlijk leiderschap te kunnen nemen. Ga je voorbij aan de fase van acceptatie, dan kom je in een soort ‘puberaal verzet’. Je gedachten en gedrag zijn dan een soort tegenreactie op wat er om je heen gebeurt. Acceptatie is makkelijker als je je kan vinden in de besluiten, begrip helpt om het vol te houden. Twijfel je echter over nut en noodzaak, dan voel je misschien meer innerlijk verzet. Als je dit kunt loslaten kan je weer ontspannen. Loslaten vraagt om te erkennen welke waarden of thema’s bij jou geraakt worden (bijvoorbeeld onrecht of onderdrukking) en bij jezelf te voelen wat dit met je doet, zonder verhalen, argumenten en rechtvaardiging, gewoon voelen. Aan jezelf toegeven wat het allemaal met je doet, dit is de eerste stap: accepteren. Door acceptatie van de situatie wordt je veerkrachtiger en kun je weer meer genieten van wat er wel is. Is dat makkelijk? Nee, de omstandigheden zijn momenteel extreem (daarom noemen ze het een crisis), je bent niet zwak als je het af en toe heel moeilijk vindt. 

Stap 2: Onderzoek hoe het met je gaat: wat heb je nodig?

Vaak denken we dat als het goed gaat met de kinderen, dat het ook goed gaat met ons. Dat helpt inderdaad, maar het is niet alles. Andersom is het ook waar: als het goed gaat met jou, gaat het beter met de kinderen. Een goede reden dus om voor jezelf in kaart te brengen wat er goed gaat en wat ‘niet zo’. Dit is geen luxe. In tijden van crisis is sterk leiderschap nodig om niet in slachtofferschap en negativiteit weg te zakken. Een manier om je leiderschap vorm te geven is om je leven te bezien op 4 aspecten: gezondheid, relaties, werk/ambitie, persoonlijke ontwikkeling/groei (spiritualiteit). Bij voorkeur zijn alle aspecten in je leven aanwezig, al kunnen er fases zijn waarin je tijdelijk iets minder aandacht hebt voor een gebied. Een crisis kan zo’n moment zijn om tijdelijk niet alle terreinen in je leven vorm te geven. Zorg dat je hier bewust keuzes over maakt en stel bij als je merkt dat dat nodig is. 

De vier aspecten om positief in het leven te blijven staan:

Fysiek: Slaap je voldoende? Beweeg je voldoende? Ga je nog naar buiten en eet je gezond? Heb jij nog ongezonde patronen: zoals veel snoepen of laat naar bed? Het ondermijnt je als er veel van je gevraagd wordt. En dan heb ik het niet over een keertje, maar voor langere tijd, omdat je vindt ‘dat je dit toch wel verdient’ of ‘dat er anders helemaal niks aan is’. Je bent het sterkst als je je goed bent voor je lijf en dankbaar kunt zijn wat het voor je doet of heeft gedaan.

Sociaal: We zien veel minder mensen nu, maar verbinding is belangrijker dan ooit. Welke relaties wil jij meer aandacht geven? Kan je iemand een kaartje sturen of even bellen? Of is er iemand die je je hulp kan aanbieden? Sociale contacten helpen je om je goed te voelen en zorgen voor relativering, praktische of emotionele ondersteuning of een ander perspectief.

Zakelijk: Wat wil je bereiken op je werk of misschien wel: wat moet er gebeuren voor het werk? Probeer hierbij de focus op jezelf te leggen: wat vind jij belangrijk dat er gedaan moet worden of op welke manier wil je dit graag doen? Misschien heb je nog wel  ambities voor de toekomst en kan je hier nu een stap in nemen?

Persoonlijke ontwikkeling: Hoe voed jij je mind en je ziel? Met alle negativiteit om je heen, of kies jij voor inspiratie waar je blij van wordt? Persoonlijk ontwikkeling kan werken aan je mindset zijn, jourmalling of meditatie, maar ook een hobby of een cursus waar je plezier in hebt. Blijven doen waar je blij van wordt is zo belangrijk om overeind te kunnen blijven staan. Je redt het niet als je alleen maar werkt en zorgt en lange tijd niets voor jezelf hebt.

Stap 3: Maak keuzes en communiceer hierover

Overleven kost vreselijk veel energie, als jij de regie neemt voelt het een stuk beter. Dit betekent dat jij mag prioriteren, jij bent de enige die goed kan bepalen wat haalbaar is en wat niet.  Je mag (lees: moet) hier ook keuzes over maken. Wat is voor jou noodzakelijk, niet op korte termijn, maar op lange termijn? Wat heb je nodig om dit vol te houden? En loop je dan ongetraind een marathon of mag en kan je het ook iets makkelijker voor jezelf maken? Misschien vind je dat je eigenlijk alles wel moet kunnen, anderen doen het tenslotte ook, maar is dat zo? En wat nu als jij er voor kiest om het anders te doen? 

Denk in mogelijkheden: wat heb jij nodig om overeind te blijven en wie kan je daarbij helpen? Ik merk dat voor mij zorgtaken en tegelijk werken niet samen gaan en ik doe het dus ook niet. Ik houd het gescheiden en eerlijk: ik zet ook af en toe de ipad in om ‘op te passen’.  Ik ben van mening dat ik op de eerste plaats moeder ben en ik wil best een beetje helpen met schoolwerk, maar als het even kan laat ik dat aan school over, ook tijdens een lockdown. En als het schoolwerk echt niet gaat, dan doen we wat minder en voor mijn werk geldt hetzelfde. Daarnaast heb ik af en toe tijd voor mezelf en met vriendinnen nodig, dat is lastiger nu, maar het kan wel. Een wandelingetje ’s avonds of toch een keer in het weekend. Voor mij zijn dat heldere prio’s en daar hoef je het niet mee eens te zijn. Het is van belang dat jij je prio’s ook helder hebt en daarvoor durft te kiezen en hulp te vragen en te organiseren als dat nodig is. Als jij duidelijk hebt hoe je het wil, is er vast wel iemand (je man, je moeder, een vriendin, de buurvrouw) die je iets uit handen kan nemen. En misschien krijg je niet alles zoals je wilt, maar alle kleine beetjes helpen voor nu en later vind je misschien nog een andere oplossing. Soms moet je hiervoor knellende principes (tijdelijk) loslaten, omdat ze nu niet voor je werken. Bijvoorbeeld: “elke dag met zn allen ontbijten”, wij doen dat nu niet, ik begin ’s ochtends vroeg, zodat ik in de middag eerder kan stoppen.

Stap 4: Vraag jezelf wat voor positiefs je hieruit kan halen?

Nadat je voor jezelf erkent hebt dat je het moeilijk vindt, dat je iets mist, dat je boos of verdrietig bent of wat het ook is. Kan je jezelf de vraag stellen wat voor positiefs je uit de situatie kan halen. Kan je iets van de situatie leren of draagt het bij aan iets wat je belangrijk vindt? Deze vraag aan jezelf stellen is een manier om te kunnen groeien en leren, maar ook om niet alleen het leed te blijven voelen, maar ook de positieve kanten te gaan zien. Dankbaarheid te ervaren voor wat er wel is.

Ik mis bijvoorbeeld enorm mijn activiteiten buiten de deur: mijn collega’s, theaterles, yoga en het contact met anderen daarin, maar ik leer om mezelf meer op te laden binnen het gezin. Om mijn eigen tijd en ruimte binnenshuis te organiseren, maar ook om juist in verbinding te blijven in plaats van uit contact en naar buiten te gaan. Eigenlijk wordt ons gezin sterker door de lockdown, ik geniet om meer van de kinderen mee te krijgen en dat we nu meer met elkaar doen.

Soms gaan mensen direct naar stap 4: je ‘moet’ tenslotte positief denken. Ik denk dat je alle gevoelens moet erkennen bij jezelf. Je mag het moeilijk vinden en je rot voelen en daarnaast kan je zien dat het ook positieve kanten heeft. Het is er beide en alleen door het beide aan jezelf toe te staan kan je enerzijds helen en anderzijds groeien.

Stap 5:  herhaal….

Merk je dat je weer last krijgt van negatieve emoties? Begin dan opnieuw bij stap 1: accepteer dat de situatie moeilijk voor je is en maak een prioriteit van het creëren van kleine me-time momentjes om op te laden: emoties te verwerken en te herstellen. Ook als dat betekent dat je tegen je werk of tegen school moet zeggen dat je vandaag even wat minder doet. Een dagje naar de sauna zit er nu helaas niet in, maar je kunt wel even in een boek lezen, een wandeling maken (in je eentje) of even de was opvouwen met je favoriete podcast in je oren. Ga daarna door met stap 2: Wat heb jij nodig, zijn alle aspecten nog voldoende vertegenwoordigd? Moet je iets bijstellen? En dan stap 3 etc. 

Tot slot

Afhankelijk van jouw situatie zijn er misschien meer of minder keuzes te maken: het maakt zeker uit of je alleen thuis bent met de kids of dat je partner ook het e.e.a. kan opvangen of dat je juist een enorme werkdruk ervaart in de zorg of dat het werk bijna helemaal wegvalt, geen situatie is hetzelfde. Maak jezelf echter niet machteloos door je eigen overtuigingen ‘dit hoort er bij nu, iedereen heeft het zwaar’. Jij bent niet iedereen, jij bent jij en jouw situatie is jouw verantwoordelijkheid. En nu is het corona, maar er is altijd een omstandigheid die je als excuus kunt gebruiken om niet je eigen keuzes te maken. Stel jezelf daarom serieus de vraag: waarin kan je wel kiezen en maak je daarin de juiste keuzes voor jou?

Wil je meer tips over hoe je kan ontspannen en uit de overleef-modus kan komen (stap 1), zodat je minder stress ervaart in een druk (en ontregeld) gezinsleven? Vraag dan nu mijn gratis ebook aan: meer rust in huis (en in je hoofd). Tijdelijk een speciale editie: aangepast aan de lockdown situatie, omdat het nu soms net even wat meer creativiteit vraagt om tot rust te kunnen komen.